Լացող ամպիկը— Նարեկ Սահակյան
Եղնիկի հորթը՝ ամպի փեշերին-Տաթև Սարգսյան
Աշնան վերջին շունչը— Նարեկ Ղարիբյան
Քամին ու տերևը-Աստղիկ Մեղրունի
Մերկ ծառն ու աշնան քամին-Նարե Սարգսյան
Ոսկեզօծ աշունը-Ժամհարյան Սոսե
Քամու համբույրը-Ալեն Հարությունյան
Աշունը և ոզնին-Վահագն Հովհաննիսյան
Անհամարձակ քամին-Նատալի Մնացականյան
Ամբողջը՝ Զատիկ ստեղծագործական բլոգում
Վերլուծություններ
Աստղիկ Մեղրունի- Մայրամուտ, Քամու համբույրը, Ամեն, ամեն ինչ ոսկեզօծվել է
Աշնան օրերն են հասել,
Իջել է ամպը սարին,
Եւ հրաժեշտ է ասել,
Կռունկը մեր աշխարհին:
Բարդին էլ չի սոսափում
Արագիլի թեւի տակ,
Դեղին թերթեր է թափում
Առվակի մեջ կապուտակ:
Կարմիր խարույկ է կարծես
Ծեր տանձենին անտառի,
Թվում է, թե մոտ վազես,
Ձեռք ու ոտքդ կվառի…
Քամին շատ էր թափառել,
Պարապ-սարապ թեւը կախ,
Բայց արդեն գործ է ճարել,
Տեսեք ինչքան է ուրախ:
5-րդ դասարան
Եղևնի-
Վերարկու-
Ժամացույց-
Տերևաթափ-
Անձրևանոց-
Ելևէջ-
խրճիթ-
կսմթել-
լուսնկա-
2.Գրի՛ր տրված բառերի հոմանիշները։
Պերճ-
Լռելյայն-
Սաղարթ-
Զեփյուռ-
Խրթին-
Զվարթ-
3. Գրի՛ր տրված բառերի հականիշները։
տհաս-
գոհունակ-
ստահակ-
տգետ-
շատախոս-
հարուստ-
4. Դարձվածքների իմաստն արտահայտի՛ր մեկ բառով:
Ա. Լուն ուղտ դարձնել-
Բ. Շունչ տալ-
Գ. Սիրտ անել-
Դ. Լույս սփռել-
Ե․ Առյուծ կտրել-
5.. Բացատրի՛ր նույնանունները (համանուններ)։
Սեր-
Բութ-
Գլուխ-
Ափ-
Ակ-
5. Լրացրո՛ւ բաց թողնված ձայնավորները՝ է կամ ե։
-կրան, -ակ, -րաժիշտ, -ներգիա, -զր, -ղջյուր, -լևէջ, -րշիկ, -ջ, -րջանիկ, -ջանիշ, ան-անալ։
6. Առանձին սյունակներով դուրս գրի՛ր նախածանց, վերջածանց, ինչպես նաև թե՛ նախածանց, թե՛ վերջածանց ունեցող բառերը։
Անհայտ, խնձորենի, անմտություն, հակաթույն, մթերային, տգեղ,
վերահաշվում, անհոգաբար, կաղնուտ, անհավատալի, միլիոնավոր, չկամ,
սրբություն, գերադաս, կղզյակ,
հայրական, անհարմար, ապաշնորհ, դժգոհություն, լսարան, համատեղություն, ծիծաղելի, անթիվ, մորթեղեն։
7. Յուրաքանչյուր տառի դիմաց գրի՛ր նրա գրաբարյան համարժեք անվանումը։
Ա-
Թ-
Ե-
Ի-
Լ-
Ն-
Տ-
Ց-
Ու-
Փ-
5.2 դասարան
Կատարել առաջադրանքները
53.Կետերի փոխարեն գրի´ր տրված հոմանիշներից մեկը (ամենահարմարը):
Մեկ էլ, թթի կարմիր շիրան պռոշներին, ներս ընկավ պուճուր տղան՝ շոգից կարմրած … (թշերով, այտերով):
Հյուրը քթի տակ բարի … (հռհռում, քմծիծաղում, ծիծաղում, ժպտում) էր երեխայի շատախոսության վրա:
Առաջ բերեցին նրա … (ազնվատոհմ, վեհազգի, զտարյուն) նժույգը:
Լքված նավը կամաց-կամաց … (սուզվում, իջնում, խորտակվում, ընկղմվում) էր:
Նրա բոլոր հույսերը … (սուզվում, խորտակվում,ընկղմվում) էին:
56.Բառերը գույգ- զույգ խմբավորի´ր ըստ օրինակի: Եթե մոտ, նման իմաստ ունեցող բառերը հոմանիշներ են, ինչպե՞ս կկոչվեն հակառակ իմաստ ունեցողները:
Օրինակ`
բարձր — ցածր,
տալ — վերցնել:
Միշտ, անարատ, ոչնչացնել, արատավոր, բացահայտ, թույլ, վերջին, համաձայնել, հանգստանալ, գտնել, երբեք, հավաքել, աջ, արթուն, քնած, հրաժարվել, առաջին, գաղտնի, ամուր, աշխատել, ընդունել, կորցնել, ստեղծել, վատնել, մերժել, ձախ:
57.Տրված բառերի հականիշները գրի´ր:
Սիրուն, լավ, մեծ, ներքև, ուշադիր, բարեկամ, աղքատ, կուշտ, դիտավորյալ, հիշել, վառել, դրական, հրաժեշտ տալ, հյուսել, թույլատրել, ընկնել, գումարել, թափթփել, պապանձվել, գիշեր, ելք, ավարտել, օգնել, արագացնել:
59. Առածներն ընդգծված բառերի հականիշներով լրացրո´ւ:
Անպտուղ ծառը կկտրեն, … ծառին քար կգցեն:
Բարին որ չլիներ, … աշխարհը կքանդեր:
Դևին դժոխքը ցույց չտաս, … ճանապարհը չի իմանա:
Թացն էլ …. հետ վառվում է:
Կաթի հետ մտածը հոգու հետ …:
Հագուստի նորն է լավ, ընկերոջ …:
Մինչև չգա վերջինը, չի հիշվի …:
Տանը
Բանավոր աշխատանք
Կրկնել Հ․ Սահյանի <<Ամեն, ամեն ինչ ոսկեզօծվել է>> բանաստեղծությունը։
Գրավոր աշխատանք
60. Բաց թողնված յուրաքանչյուր բառի փոխարեն ընդգծված բառերից մեկի հականիշը գրի´ր:
Շվեդ հոգեբանները փորձեցին ստուգել, թե իրո՞ք միայն կանայք են սիրում հայելուն նայել: Ստոկհոլմի առևտրական կենտրոնում, աչքի ընկնող տեղում, մի մեծ հայելի դրեցին, իսկ կողքին՝ … տեղում մի կինոխցիկ: Պարզվեց, որ հայելի սիրում են … տղամարդիկ: Օրվա ընթացքում այդ հայելուն նայեց չորս հարյուր տասներկու կին և յոթ հարյուր յոթանասունութ…:
61. Կետերը փոխարինի´ր ընդգծված բառերի հականիշներով:
Փղերի մի մեծ խումբ հարձակվել էր Սուդանի Գենեա քաղաքի վրա և ամայացնում էր քաղաքի շրջակայքը: Ո´չ աղմուկ առաջացնող հատուկ հարմարանքներից, ո´չ էլ հրաձգությունից փղերը չէին վախենում. նրանք …. անգամ քաղաք մտնել: …. միայն այն ժամանակ, երբ սպանվեց առաջնորդը՝ մի մեծ արու փիղ, որը ղեկավարում էր հարձակումը:
62.Հականիշ բառերով կապակցություններ կազմի´ր և փորձի՛ր բացատրել, թե դրանք ի՞նչ կարող են նշանակել:
Օրինակ՝
տգետ գիտուն — մեկը, որին թվում է, թե ինքը գիտուն է, բայց իրականում ոչինչ չգիտի: Կամ ՝գիտուն, որը գիտի, թե աշխարհում որքա~ն չուսումնասիրված բան կա, դրա համար էլ իրեն տգետ է համարում:
63.Օրը (ցերեկն ու գիշերը) նկարագրի´ր գործածելով, ինչքան հնարավոր է, շատ հականիշներ:
64.Ամառն ու ճմեռը նկարագրի´ր գործածելով, ինչքան հնարավոր է, շատ հականիշներ:
65. Սեր և հոր բառերի տարբեր իմաստներով կազմի´ր նախադասություններ:
Օրինակ՝
Այս տարի մարտը տաք էր ու չոր:
Մութն ընկնելուն պես մարտը վերջացավ:
05 երեքշաբթի
Ընթերցել <<Անտառում>> բանաստեղծությունը, կատարել առաջադրանքները։
06 չորեքշաբթի
Կարդալ Սարոյանի առակը և կատարել առաջադրանքները։
08 ուրբաթ
Կարդա՛լ Համո Սահյանի բանաստեղծությունները և ազատ ընտրությամբ անգիր կամ վարժ կարդալ սովորել դրանցից մեկը։ Խրախուսվում են ընտանեկան ընթերցումները։ Կարող եք նաև բանաստեղծություններ ընտրել այլ ժողովածուներից։
27 Երկուշաբթի
<<Գործնական քերականություն 5>> փաթեթից կատարել տրված առաջադրանքները։
Բառագիտություն
33.Մի բառով գրի´ր:
ա) Առարկա, որը վերից վար կախվելով՝ ծածկում, փակում է որևէ բան: Դա նաև բեմն է բաժանում հանդիսասրահից:
բ) Միջատ, որ երկու թև ունի ու բարալիկ կնճիթ, որով սնվում է: Իսկ սնվում է արյունով:
գ) Արհեստավոր, որն զբաղվում է երեսը սափրելու, մազերը կտրելու, հարդարելու գործով:
դ) Պղնձյա առարկա, որի մեջ մետաղյա լեզվակ է կախված: Բարակ կամ հաստ պարանով լեզվակը պատերին են խփում՝ հնչեցնելու համար:
34.Գրավոր պատմի՛ր, թե տրված բառն ի՞նչ է նշանակում:
Գիրք, դիմակ, դերասան, ընկույզ, ժպիտ, երեխա:
39.Բացատրի´ր, թե գլուխ բառը ամեն մի նախադասության մեջ ի՞նչ իմաստով է կիրառված՝ փոխարինելով խելք, ղեկավար, կատար, ծայր, մաս, վրա բառերով: Ո՞ր նախադասության մեջ գլուխ բառն այլ բառով չես կարող փոխարինել:
Արջը գլուխը բարձրացրեց:
Սարի գլխին ինչ-որ բան է փայլում:
Այս մարդը գլուխ չունի:
Գրքի առաջին գլուխը շատ հետաքրքիր էր:
-Իսկ ո՞վ էր ձեր գլուխը,- որոտաց զորավարը՝դիմելով գլխիկոր զինվորներին:
Ինչ-որ մեկը թերթ է մոռացել պահարանի գլխին:
Գերանի գլխից բռնի՛ր:
28 Երեքշաբթի
Աշխատել <Իմ Կոմիտասը>> անհատական հետազոտական նախագծի շուրջ։
Ընթերցանության փաթեթից ընտրել և ներկայացնել մեկ ստեղծագործություն։
29 Չորեքշաբթի
Ընթերցել Կոմիտասի մասին պատմող տեքստը և հարցեր մշակել։ Կարող եք նաև ձեր իմացած ծրագրով խաղ-առաջադրանքների փաթեթ ստեղծել։
01 Ուրբաթ
Գործնական քերականություն 5 փաթեթից կատարի՛ր նշված առաջադրանքները։ Չմոռանա՛ս աշխատանքդ հրապարակել բլոգումդ։
55.Սխալ կամ ոչ տեղին գործածված բառերը գտի´ր և ուղղի´ր՝ դրանց հոմանիշները գրելով:
Մի թարմ աշակերտ կա մեր դասարանում:
Հիվանդին լավ դիտիր , որ շուտ լավանա:
Տարվա ծայրին մի անակնկալ էլ կար:
Մատանու ակը գլորվեց մինչև անծանոթի կոշիկն ու հանգստացավ:
56.Բառերը գույգ- զույգ խմբավորի´ր ըստ օրինակի: Եթե մոտ, նման իմաստ ունեցող բառերը հոմանիշներ են, ինչպե՞ս կկոչվեն հակառակ իմաստ ունեցողները:
Օրինակ`
բարձր — ցածր,
տալ — վերցնել:
Միշտ, անարատ, ոչնչացնել, արատավոր, բացահայտ, թույլ, վերջին, համաձայնել, հանգստանալ, գտնել, երբեք, հավաքել, աջ, արթուն, քնած, հրաժարվել, առաջին, գաղտնի, ամուր, աշխատել, ընդունել, կորցնել, ստեղծել, վատնել, մերժել, ձախ:
57.Տրված բառերի հականիշները գրի´ր:
Սիրուն, լավ, մեծ, ներքև, ուշադիր, բարեկամ, աղքատ, կուշտ, դիտավորյալ, հիշել, վառել, դրական, հրաժեշտ տալ, հյուսել, թույլատրել, ընկնել, գումարել, թափթփել, պապանձվել, գիշեր, ելք, ավարտել, օգնել, արագացնել:
58. Կետերը փոխարինի´ր ընդգծված բառերի հականիշներով:
Կենսաբանները պնդում են, որ գազանները միայն շարժվող առարկաներն են տեսնում. … կենդանին անհետանում է նրանց աչքից:
Մարդիկ դատարկ երկինք են տեսնում, իսկ ծիծեռնակի, ջրածիծառի և մի քանի ուրիշ թռչունների համար երկինքը … է միջատներով:
Գիտնականները պարզել են, որ ստորջրյա աշխարհը ոչ թե …, այլ աղմուկի աշխարհ է:
30 հինգշաբթի
Անգիր սովորել <<Ժայռից մասուր է կաթում>> բանաստեղծությունը։
4.1, 4.2 և 4.3 դասարաններ
27 երկուշաբթի
Ներբեռնի՛ր և կատարի՛ր տեքստային աշխատանքը։
28 երեքշաբթի
Կարդալ <<Աշուն օր>> բանաստեղծությունը և կատարել առաջադրանքները։
29 չորեքշաբթի
Հայոց լեզու 4 աշխատանքային փաթեթից կատարել 11 -րդ էջի առաջադրանքները։
Գրի՛ր հարցերի պատասխանները։
Ինչպիսի՞ նապաստակն է ցատկոտում։
_____________________________________ նապաստակն է ցատկոտում:
Նապաստակը ե՞րբ է ցատկոտում։
Նապաստակը________________________ է ցատկոտում։
Նապաստակը ինչի՞ հետ է ցատկոտում։
Նապաստակը_________________________ է ցատկոտում։
Նապաստակը որտե՞ղ է ցատկոտում։
Նապաստակը__________________________է ցատկոտում։
Նապաստակը ինչպե՞ս է ցատկոտում։
Նապաստակը__________________________ ցատկոտում է։
Գտածդ բառերով նախադասությունն ընդարձակի՛ր.
____________________ նապաստակը ___________________________________________________________________________________________________________________ցատկոտում է:
Կարդա՛ պատմությունները. Նմանությունները գտի՛ր և կարմիր գույնով ընդգծի՛ր:
Արջն ու տղաները
Երկու ընկեր գնում էին, դեմառդեմ դուրս եկավ արջը։ Մեկը ծառը բարձրացավ, թաքնվեց, մյուսը մեռած ձևացավ։ Արջը հոտոտեց, տղան շունչը պահեց, լսել էր՝ մեռածներին արջը ձեռք չի տալիս։ Արջը հեռացավ։ Ընկերն իջավ, հարցրեց՝ արջն ի՞նչ շշնջաց։
-Ասաց՝ ճամփա մի՛ գնա ընկերոջ հետ, որը լքում է։
Արջն ու տղաները
Երկու ընկեր ճանապարհ էին գնում, մեկ էլ հանկարծ դեմառդեմ դուրս եկավ արջը։ Մեկն անմիջապես ծառը բարձրացավ ու թաքնվեց, մյուսը չհասցրեց փախչել, ընկավ գետնին ու մեռած ձևացավ։ Երբ արջը դունչը մոտեցրեց նրան և հոտոտեց, տղան շունչը պահեց, որովհետև լսել էր, որ մեռածներին արջը ձեռք չի տալիս։
Երբ արջը հեռացավ, ընկերն իջավ ծառից ու հարցրեց, թե արջն ի՞նչ շշնջաց նրա ականջին: Նա պատասխանեց.
-Արջն ասաց՝ սրանից հետո ճամփա մի՛ գնա այնպիսի ընկերոջ հետ, որը փորձանքի մեջ քեզ լքում է։
30 հինգշաբթի
Արտահայտիչ կարդալ սովորել Համո Սահյանի <<Ժայռից մասուր է կաթում>> բանաստեղծությունը։ Այս բանաստեղծությունը մեր դպրոցի ուրբաթ-համերգի պարտադիր ընթերցումների ցանկում է։
4.1, 4.2, 4.3 դասարաններ
Կետադրի’ր տեքստը:
Հորթը և ոզնին
մի օր կանաչ դաշտում հանդիպեցին հորթն ու ոզնին
երբ չալ հորթը լիզեց ոզնուն փուշը ծակեց հորթի լեզուն
այն ժամանակ ոզնին նրանց ասաց ինչ պատահի` մի տար բերանդ
Տրված արմատներով բառե’ր կազմիր:
Բուժ
բույս
հյութ
ցույց
սենյակ
Բառաշարքից տրված բառերին իմաստով մոտ 2 – ական բա’ռ ընտրիր:
Հյուրասեր, բարեսեր, լուռումունջ, բարկանալ, անխոս, զայրանալ, վանատուր, հյուրատուն, շատախոս, հյուրանոց:
Լռելյայն
հյուրընկալ
ջղայնանալ
Տրված արտահայտությունները գրի՛ր մեկ բառով։
Արթնացնող ժամացույց
ներկայացումներ բեմադրելու տեղը
փղի քիթը
մարդու ամենափոքր մատը
կիսախարխուլ տնակ
ձյունով ծածկված
մրցույթը վարող
արծաթով օծված
լույս արձակող
Լրացրո՛ւ բաց թողնված հականիշ զույգերը և կարդա՛ ժողովրդական առածները։
Խոսքը ․․․․ ջուրը՝ ․․․․․․։
․․․․ նստենք, ․․․․․ խոսենք։
Թող ․․․․ գեշ է, թող չասեն ․․․ է։
․․․․ մեռի, ․․․․ սիրեմ։
24 սեպտեմբերի
ուրբաթ
Ներբեռնե՛լ և կատարե՛լ առաջադրանքները։
25 սեպտեմբերի
շաբաթ
Կոմիտասյան շաբաթի մեկնարկ
Ծանոթանալ նախագծին
Կատարել <<Աշուն>> բանաստեղծության առաջադրանքերը։
